Περιστεφανίτιδα

Η περιστεφανίτιδα είναι φλεγμονή των μαλακών ιστών γύρω από ημιέγκλειστο δόντι. Η συνηθέστερη εντόπισή της είναι οι ανατέλλοντες τρίτοι γομφίοι της κάτω γνάθου (φρονιμίτες). Επειδή η ανατολή των δοντιών αυτών γίνεται ιδιαίτερα αργά, ιδίως όταν επηρεάζεται από την έλλειψη χώρου, είναι πιθανό τα δόντια αυτά να καλύπτονται για μεγάλο χρονικό διάστημα μόνο από ευκίνητο μαλακό ιστό (ουλοβλεννογόνια καλύπτρα). Βακτήρια, που αποτελούν μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας της στοματικής κοιλότητας, βρίσκουν συνθήκες ευνοϊκές για τον πολλαπλασιασμό τους, με αποτέλεσμα την εμφάνιση τοπικής λοίμωξης. Η εμφάνιση της λοίμωξης ευνοείται από τυχόν εξασθένηση της άμυνας του οργανισμού, λόγω π.χ. κάποιας ήπιας λοίμωξης του αναπνευστικού συστήματος.
Συνεπώς, η περιστεφανίτιδα μπορεί να εμφανιστεί κάποια στιγμή παρότι το ημιέγκλειστο δόντι βρίσκεται στην ίδια θέση και κατάσταση για πολύ καιρό.
Ένας άλλος λόγος εμφάνισης περιστεφανίτιδας είναι ο τραυματισμός της ουλοβλεννογονίου καλύπτρας είτε κατά τη μάσηση είτε λόγω επαφής με το δόντι-ανταγωνιστή.
Συνηθέστερα, αίτιο της περιστεφανίτιδας αποτελεί η ενσφήνωση τροφών στο σχισμοειδή χώρο ανάμεσα στην καλύπτρα και το ανατέλλον δόντι. Οι τροφές που εισέρχονται στο χώρο αυτό δεν μπορούν να απομακρυνθούν με τα συνήθη μέσα καθημερινής στοματικής υγιεινής, με αποτέλεσμα να αυξάνεται τοπικά ο πληθυσμός των βακτηρίων και να αναπτύσσεται λοίμωξη.

Συμπτωματολογία:

• Πόνος. Πολλές φορές τα πρώτα συμπτώματα μιμούνται μονόπλευρο πονόλαιμο. Χαρακτηριστικό διαφοροδιαγνωστικό στοιχείο αποτελεί η απουσία συμπτωμάτων από το υπόλοιπο αναπνευστικό σύστημα στην περίπτωση της περιστεφανίτιδας.
• Οίδημα (πρήξιμο) αρχικά τοπικό, με πιθανότητα επέκτασής του ενδοστοματικά ή και εξωστοματικά στην περιοχή κάτω από τη γωνία της κάτω γνάθου. Αν δεν αντιμετωπιστεί, ενδέχεται να επεκταθεί, αρχικά στην περιοχή του τραχήλου και εν συνεχεία, ακολουθώντας την οδό που εμφανίζει τη μικρότερη αντίσταση.
• Διόγκωση τραχηλικών λεμφαδένων, συνήθως συνοδευόμενη από πόνο κατά την πίεση.
• Δυσκολία στη διάνοιξη του στόματος και τη μάσηση. Δήξη (δάγκωμα) της καλύπτρας ή του βλεννογόνου της παρειάς.
• Κακουχία, πυρετός.

Αντιμετώπιση:
Σε πρώτη φάση γίνονται διακλυσμοί του χώρου ανάμεσα στην καλύπτρα και το δόντι με διαλύματα υπεροξειδίου του υδρογόνου ή υπεροξειδίου του καρβαμιδίου. Τα διαλύματα αυτά, μέσω της δημιουργίας φυσαλίδων, απομακρύνουν αποτελεσματικά τα υπολείμματα τροφών ενώ παράλληλα, απελευθερώνοντας οξυγόνο, ελαττώνουν τον αριθμό των αναεροβίων βακτηρίων, που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη λοίμωξη. Σε κάποιες περιπτώσεις προτείνεται η τοποθέτηση ειδικών σκευασμάτων με αναλγητική και αντιμικροβιακή δράση.
Σε περιστεφανίτιδα μέτριας βαρύτητας, στα συμπτώματα προστίθεται η διόγκωση λεμφαδένων της υπογνάθιας περιοχής. Σε κάποιες βαρύτερες περιπτώσεις παρατηρείται τρισμός (αδυναμία διάνοιξης στόματος) και πυρετός. Τα συμπτώματα αυτά υποδεικνύουν ότι η λοίμωξη έχει αρχίσει να επεκτείνεται στα γύρω διαστήματα και αποτελούν ενδείξεις για χορήγηση αντιβιοτικών.
Αν οι υποτροπές είναι συχνές, τίθεται υπό εξέταση η επιλογή της χειρουργικής προσέγγισης. Αν το δόντι ανατέλλει με σωστή φορά, ο οδοντίατρος μπορεί να προβεί σε αφαίρεση της ουλοβλεννογονίου καλύπτρας και αποκάλυψη του δοντιού στη στοματική κοιλότητα. Με τον τρόπο αυτό παύει να υφίσταται ο σχισμοειδής χώρος που αποτελεί ιδανικό περιβάλλον πολλαπλασιασμού των βακτηρίων. Αν βεβαια το δόντι ανατέλλει με φορά τέτοια που αποκλείεται να πάρει από μόνο του σωστή θέση στο οδοντικό τόξο, η εξαγωγή του είναι αναπόφευκτη. Εναλλακτικά, έχει προταθεί και η εξαγωγή του ανταγωνιστή, ώστε να παψει να υφίσταται το κύριο αίτιο τραυματισμού των μαλακών ιστών της περιοχής.