Lasers    

Η λέξη LASER αποτελεί ακρωνύμιο που σχηματίζεται από τα αρχικά των λέξεων:
Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation. Στα ελληνικά η απόδοση θα μπορούσε να είναι "ενίσχυση φωτός με εξαναγκασμένη εκπομπή ακτινοβολίας".
Το πρώτο Laser παρουσιάστηκε το 1960. Οι εφαρμογές τους στην ιατρική είναι πλέον πολυάριθμες και, σε μερικές περιπτώσεις, η χρήση τους είναι απόλυτα αναγκαία. Οι ενδοστοματικές τους εφαρμογές αποτελούν μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα κατηγορία καθώς διευκολύνουν, απλουστεύουν και τελειοποιούν πολλές οδοντιατρικές πράξεις. Σήμερα, τα laser μπορούν να χρησιμοποιηθούν επί της οδοντικής ουσίας, του οστού και των μαλακών ιστών του στόματος, τόσο εξ επαφής, όσο και από απόσταση.
Η ταξινόμησή τους μπορεί να γίνει με βάση το μήκος κύματος του εκπεμπόμενου φωτός είτε, πιο πρακτικά, βάσει των ιστών στους οποίους βρίσκουν εφαρμογή.

Στο ιατρείο μας είναι εγκατεστημένο ένα διοδικό laser με μήκος κύματος εκπεμπόμενης δέσμης 830nm και μέγιστη ισχύ 5W. Η συσκευή αυτή κατατάσσεται στα laser μαλακών ιστών και έχει ποικίλες εφαρμογές:

Στην ενδοδοντία, το διοδικό laser μπορεί να συντελέσει στην καταστροφή των βακτηρίων που βρίσκονται στα τοιχώματα του ριζικού σωλήνα. Η διεισδυτικότητά του ξεπερνά αυτήν των υγρών διακλυσμού. Αυτό σημαίνει ότι, σε ιδιαίτερα επιβαρυμένα περιστατικά, η χρήση του μπορεί να βοηθήσει στη διάσωση ενός δοντιού που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν αναγκαίο να εξαχθεί.

Η οπτική ίνα μπορεί να μεταφέρει τη δέσμη μέχρι το πέρας του ριζικού σωλήνα, ασκώντας εξαιρετική βακτηριοκτόνο δράση

Στην περιοδοντική θεραπεία, το διοδικό laser χρησιμοποιείται για την ελάττωση του μικροβιακού φορτίου των θυλάκων, καθώς και για την επιτάχυνση των διεργασιών επούλωσης και αναγέννησης των περιοδοντικών ιστών. Επιπρόσθετα, σε περιπτώσεις υπερπλαστικής ουλίτιδας, αποτελεί πλέον την πρώτη επιλογή για την αφαίρεση των υπερπλασιών. Το πλεονέκτημά του σε σχέση με τις παραδοσιακές τεχνικές έγκειται στη μηδενική αιμορραγία, την ασηψία και την ταχύτερη επαναφορά της φυσιολογικής υφής των ιστών.

Το διοδικό laser βοηθά στην εξάλειψη των περιοπαθογόνων μικροβίων και την αναγέννηση των περιοδοντικών ιστών

Στην επανορθωτική οδοντιατρική, η χρήση του laser επιτρέπει την αποκατάσταση βλαβών που βρίσκονται σε στενή σχέση με τα ούλα, πιθανή αιμορραγία των οποίων θα μπορούσε, αργά ή γρήγορα, να οδηγήσει στην αποτυχία της αποκατάστασης.

Στον τομέα των αισθητικών παρεμβάσεων, το laser μπορεί να ενισχύσει τη δράση του λευκαντικού παράγοντα όταν επιλέγεται η λεύκανση στο ιατρείο (chairside bleaching). Επίσης, είναι ουσιαστικά αναντικατάστατο στις επεμβάσεις ουλοπλαστικής, κατά τις οποίες βελτιστοποιείται βιολογικά και αισθητικά η αρχιτεκτονική των ουλικών ιστών.

Στην εμφυτευματολογία, το διοδικό laser χρησιμοποιείται κατά την αποκάλυψη του εμφυτεύματος, τη διαμόρφωση των περιεμφυτευματικών μαλακών ιστών αλλά και ως μέσο αντιμετώπισης της περιεμφυτευματίτιδας.

Στην ακίνητη προσθετική, η κυριότερη εφαρμογή laser είναι η ατραυματική απώθηση των ούλων, που εγγυάται υψηλής ακρίβειας αποτυπώματα και, κατ'επέκταση, άριστη εφαρμογή της προσθετικής αποκατάστασης. Επιπρόσθετα, πριν τη συγκόλληση μιας στεφάνης ή γέφυρας, το διοδικό laser χρησιμοποιείται για την αναίμακτη αφαίρεση τυχόν υπερπλαστικών μαλακών ιστών που παρεμποδίζουν την ακριβή έδραση της αποκατάστασης.

 Στην κινητή προσθετική, όταν το ζητούμενο είναι η αύξηση της συγκράτησης της οδοντοστοιχίας, το διοδικό laser είναι η πρώτη επιλογή για την εκβάθυνση της προστομιακής αύλακας.

 Μια μορφή φλεγμονής που απαντάται συχνά, ιδιαίτερα σε νεαρά άτομα, είναι η περιστεφανίτιδα, η φλεγμονή δηλαδή των μαλακών ιστών γύρω από ανατέλλον δόντι. Η συχνότερη εντόπιση είναι οι τρίτοι γομφίοι (φρονιμίτες) της κάτω γνάθου. Το διοδικό laser είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στην αντιμετώπιση της περιστεφανίτιδας καθώς ελαττώνει σημαντικά το μικροβιακό φορτίο. Επιπρόσθετα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την άσηπτη και αναίμακτη αφαίρεση της ουλοβλεννογόνιας καλύπτρας, αποκαλύπτοντας ουσιαστικά το ανατέλλον δόντι και συμβάλλοντας στην οριστική αποδρομή των συμπτωμάτων. 

 Ιδιαίτερο κλινικό ενδιαφέρον εμφανίζει η χρήση του στην αντιμετώπιση των αφθωδών ελκών. Οι άφθες ταλαιπωρούν περιστασιακά σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού. Σε κάποια άτομα, οι υποτροπές είναι ιδιαίτερα συχνές, για τη δε αποδρομή τους μπορεί να χρειαστεί χρονικό διάστημα της τάξης των 10-15 ημερών. Το διοδικό laser αμβλύνει τα συμπτώματα και επιταχύνει σημαντικά την αποδρομή της άφθας κατόπιν μιας σύντομης και ανώδυνης εφαρμογής χωρίς επαφή (non-contact mode), προκαλώντας βιοδιέγερση (bio-stimulation).

Πλεονεκτήματα του διοδικού laser:

• Τοπική αιμόσταση - αναίμακτη εκτομή ιστών
• Βακτηριοκτόνος δράση στο σημείο επαφής με τον ιστό
• Βιοδιέγερση, επιτάχυνση των διεργασιών επούλωσης και αναγέννησης
• Ασφάλεια, ατραυματικότητα σε σχέση με τις κλασικές ενδοστοματικές χειρουργικές τεχνικές.

Προφυλάξεις:

Η λογική των εφαρμογών laser στην οδοντιατρική είναι τελείως διαφορετική σε σχέση με τις παραδοσιακές τεχνικές. Είναι λοιπόν αναγκαίο ο χειριστής να έχει εκπαιδευθεί κατάλληλα, ώστε να είναι σε θέση να μεγιστοποιεί το όφελος για τον ασθενή, εκμηδενίζοντας ταυτόχρονα τις πιθανότητες κάποιου συμβάματος. Η κυριότερη προφύλαξη που πρέπει να λαμβάνεται στο ιατρείο αφορά στη χρήση των προστατευτικών γυαλιών. Παρότι η δέσμη laser δεν μπορεί να φτάσει στον αμφιβληστροειδή του ασθενούς κατά τη χρήση της συσκευής, καθώς αυτή χρησιμοποιείται ενδοστοματικά, το πρωτόκολλο επιβάλλει τη χρησιμοποίηση προστατευτικών γυαλιών από τον επεμβαίνοντα, τον βοηθό και τον ασθενή.

Γυαλιά προφύλαξης, απαραίτητα κατά τη χρήση διοδικού laser.