Χαλίτωση (κακοσμία)

Η χαλίτωση μπορεί να οριστεί ως δυσάρεστη οσμή που αναδίδεται από τη στοματική κοιλότητα. Μπορεί να οφείλεται είτε σε ενδοστοματικά είτε σε εξωστοματικά αίτια. Παγκοσμίως, 50% του πληθυσμού αναφέρει ότι αντιμετωπίζει πρόβλημα δυσάρεστης οσμής της στοματικής κοιλότητας. 

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η αιτία βρίσκεται εντός της στοματικής κοιλότητας και συγκεκριμένα σε υπολείμματα τροφών πάνω και ανάμεσα στα δόντια, τα οποία μεταβολίζονται ενδοστοματικά από βακτήρια που αποτελούν μέρος της φυσιολογικής στοματικής χλωρίδας. Προϊόντα του μεταβολισμού αυτού είναι οι πτητικές ενώσεις θείου (VSCs): H₂S (hydrogen sulphide), CH₃SH (methyl mercaptane), (CH₃)₂SH (dimethyl sulphide).

Η μεθυλ-μερκαπτάνη θεωρείται πως έχει τη χειρότερη οσμή

Στα αίτια της κακοσμίας σαφώς συμπεριλαμβάνονται οι κλασικές παθήσεις δοντιών και περιοδοντικών ιστών όπως ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα, τερηδόνα.

Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει το σάλιο, το οποίο δρα προστατευτικά και συμβάλλει στον καθαρισμό της στοματικής κοιλότητας. Έχει επίσης αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. Η χαμηλή παραγωγή σάλιου σχετίζεται με αυξημένη ανάπτυξη βακτηρίων και, κατά συνέπεια, δυσάρεστη αναπνοή.

Αίτιο λοιπόν της δυσάρεστης αναπνοής αποτελεί η ξηροστομία, η οποία μπορεί να οφείλεται σε πληθώρα παραγόντων. Ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν το stress, η ακτινοβολία στην περιοχή του τραχήλου, παθήσεις ΩΡΛ (βρογχίτιδα, παραρρινοκοπλίτιδα) και διάφορα φάρμακα, όπως τα νιτρικά άλατα, οι φαινοθειαζίνες κλπ.

Τροφές όπως το σκόρδο και το κρεμμύδι ενοχοποιούνται λόγω περιεκτικότητας σε αιθέρια έλαια, τα οποία απορροφώνται και εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος, φτάνουν στους πνεύμονες και αναδίδεται οσμή μέσω της αναπνοής μέχρι να αποβληθούν πλήρως οι ουσίες από τον οργανισμό. Τα αλκοολούχα ποτά δρουν κατά τον ίδιο τρόπο. Με δεδομένο ότι η αιθυλική αλκοόλη είναι άοσμη, η μυρωδιά οφείλεται σε άλλα συστατικά των ποτών.

Σε χρόνιες παθήσεις των πνευμόνων, ιδιαίτερα όταν συνοδεύονται από δημιουργία πνευμονικών αποστημάτων, εμφανίζεται συχνά δυσάρεστη αναπνοή.

Άλλα πιθανά αίτια χαλίτωσης:

• νεφρική ανεπάρκεια ➟ οσμή που θυμίζει ούρα
• ηπατική ανεπάρκεια ➟ οσμή ψαριού
• διαβήτης ➟ οσμή φρούτων
• εκκολπώματα, χρόνια γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) ή ήπιας μορφής διαφραγματοκήλη
• αυστηρή δίαιτα ➟ ανάπτυξη κετο-οξέωσης ➟ οσμή που θυμίζει φρούτα
• δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες